تمیز بودن ظروف آزمایشگاهی یکی از موارد بسیار مهم است. روش‌های بسیاری برای انجام این کار وجود دارد که نام یکی از این روشها اسیدواش است.
اسیدواش چیست؟
ترکیبی از هیدروکلریک اسید و آب است که برای زدودن لکه ها از آن استفاده می‌شود. در واقع باید ابتدا وسایل یا سطحی که قصد تمیز کردن آن را دارید با یک شوینده مناسب تمیز کنید، سپس به سراغ استفاده از اسید واش بروید.
موارد مهم پیش از آموزش طرز تهیه محلول اسید واش آزمایشگاهی
- توجه داشته باشید که از لباس و محافظ صورت و چشم حتما استفاده کنید.
- وسایل موردنظر مخصوصاً لوله‌های آزمایش را با آب مقطر شست‌وشو دهید. استفاده از برس دستی برای پاک کردن ظروف و از بین بردن آلودگی آن‌ها نیز توصیه می‌شود.
- برای تهیه محلول اسید واش از فرمول M1V1=M2V2 استفاده می‌شود.
M= molarity (مولاریته برای محاسبه غلظت محلول استفاده می‌شود.)
V= volume (حجم که مقدار اسید قوی مورد نیاز را تعیین می‌کند.)
طرز تهیه محلول اسید واش در آزمایشگاه با حجم 1 لیتر
- 100 میلی‌گرم هیدروکلریک اسید 12 مولار را به 900 گرم آب دیونیزه اضافه شود.
- وسایل و ظروف مورد نظر را در اسید واش قرار دهید. (این کار را به آرامی انجام دهید تا اسید واش به بیرون نپاشد.)
- مطمئن شوید که درب ظرف بسته است و هوا در آن وجود ندارد.
- هنگامی که کار شست‌وشوی اسید واش تمام شد، وسایل را بیرون بیاورید. توجه داشته باشید که این کار را به آرامی انجام دهید تا مواد سرریز نشود.
- وسایل را با آب شیر و با آب مقطر شست‌وشو دهید.
- اجازه دهید تا وسایل خشک شوند.
تجهیزات و نکات لازم برای استفاده از Acidwash
هنگام استفاده از اسید واش، ممکن است دست، صورت یا لباس در معرض این ماده قرار گیرد. پس حتماً باید نکات مهم زیر را برای حفاظت و ایمنی خود در نظر داشته باشید.
پوشش مناسب بدن
- برای ایمنی بیشتر باید از روپوش مناسب و استاندارد آزمایشگاهی استفاده کنید.
- استفاده از پیشبند مقاوم نسبت به مواد شیمیایی نیز یکی دیگر از الزامات کار با اسیدواش است.
حفاظت از دستان
- هنگام استفاده از اسید واش در آزمایشگاه، حفاظت از دستان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به طور معمول برای محافظت از دستان در مقابل مواد شیمیایی آزمایشگاهی از دستکش نیتریل استفاده می‌شود. استفاده از دستکش‌های نیتریل، مانع از تماس دست با مواد شیمیایی می‌گردد. در مورد استفاده از دستکش‌های نیتریل نیز نکاتی وجود دارد. از جمله اینکه اگر دستکش آلوده به مواد شیمیایی شود، باید بعد از خارج کردن آن، دستان را شست و دستکش دیگری پوشید. نکته‌ی دیگر اینکه دستکش‌های نیتریل یا آزمایشگاهی آغشته به مواد شیمیایی را نباید بیرون از آزمایشگاه، مورد استفاده قرار داد.
حفاظت از صورت و چشم‌ها
- هنگام استفاده از اسید واش باید به وسیله‌ی کلاه، محافظ صورت و عینک‌های مخصوص آزمایشگاهی، از صورت و چشم‌ها محافظت کرد.
استفاده از ظروف مناسب
- در هنگام کار با اسید واش، برای جابه‌جایی و یا نگهداری این مواد باید از کوچک‌ترین اندازه‌ی ظروف استوانه‌ای یا مستطیلی استفاده کنید.
- برای بستن درب ظروف حاوی این مواد، باید از درب‌های غیر قابل شست‌وشو استفاده نمایید.
- اگر می‌خواهید از سطل حاوی مواد استفاده کنید، باید دستگیره آن را بردارید تا ماده حاوی آن نریزد.
مزایا و معایب استفاده از اسید واش
استفاده از اسید واش مزایای زیادی دارد که شاید یکی از مهم‌ترین مزایای آن، قیمت بسیار پایین این محصول باشد. همچنین این ماده رسوب‌زدای قوی محسوب می‌شود و برای از بین بردن دوغاب اضافی از کف سرامیک بسیار عالی عمل می‌کند. البته در صورت عدم استفاده صحیح از این ماده، ممکن است لکه‌هایی روی ظروف آزمایشگاهی دیده شود.
از معایب استفاده از اسید واش این است که در صورت عدم رعایت نکات ایمنی، ممکن است دچار سوزش چشم یا خارش پوست و یا آسیب به کبد یا شش‌ها شوید.
کاربردهای دیگر اسید واش و مزایای آن
اسید واش علاوه بر کاربرد گسترده خود برای شستن ظروف آزمایشگاهی، کاربردهای فراوانی نیز در صنعت دارد.
یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌های استفاده از اسید واش، از بین بردن باکتری است. به عناون مثال برای تمیز کردن استخر می‌توان از آن استفاده کرد زیرا اسید واش به راحتی باکتری‌های استخر را همانند باکتری ظروف از بین می‌برد. البته کلر نیز در استخر مانع رشد مجدد باکتری می‌شود.
سخن پایانی درباره اسیدواش در آزمایشگاه
اسید واش ماده‌ای بسیار پرکاربرد در آزمایشگاه و صنعت است. این ماده برای شست‌وشوی ظروف آزمایشگاهی و مکان‌هایی مانند استخر کاربرد فراوان دارد. از این ماده برای از بین بردن باکتری‌های ظروف و استخر نیز می‌توان استفاده کرد. تنها نکتة بسیار مهم هنگام استفاده از اسید واش، رعایت نکات ایمنی می‌باشد. در صورت رعایت تمامی نکات ایمنی قطعاً از حوادث احتمالی حین کار پیشگیری می‌شود. با رعایت اصول ایمنی و استفاده از دستکش و محافظ و لباس مخصوص، سلامت خود را حین استفاده از این ماده حفظ کنید.