قطره چکان آزمایشگاهی، ابزارهای کوچکی هستند که به کنترل دقیق جریان مایعات و افزودن قطره قطره‌ی آنها کمک میکنند. به‌وسیله قطره چکان‌ها می‌توان مایعات را با مقادیر بسیار کم، اندازه‌گیری کرد. قطره چکان ها، طراحی بسیار ساده و کارآمدی دارند. این وسیله، انواع متفاوتی دارد که هرکدام از آنها ویژگی‌ها و کاربردهای مخصوص خود را دارد.
انواع قطره چکان آزمایشگاهی
-
قطره چکان آزمایشگاهی ساده
ساده‌ترین نوع قطره چکان، قطره چکان‌های معمولی هستند. این وسیله شامل یک حباب لاستیکی و یک میله شیشه‌ای با نوک باریک می‌باشد. طریقه‌ی استفاده از این ابزار بسیار ساده می‌باشد.
-
قطره چکان آزمایشگاهی مدرج
نوع دیگری از این قطره چکان‌ها وجود دارد که مدرج هستند. به‌وسیله آنها می‌توان مقدار مشخصی از مایع را جابه‌جا کرد. معمولاً از این نوع قطره چکان‌ها برای آزمایش‌هایی که نیاز به دقت بالایی در انتقال مایعات دارند، استفاده می‌شود.
-
قطره چکان آزمایشگاهی اتوماتیک
نوع سوم آنها، قطره چکان‌های اتوماتیک هستند که به‌صورت خودکار مقدار مشخصی از مایع را منتقل میکنند و بیشتر برای آزمایش‌هایی که نیاز به صرف زمان کم‌تری برای انتقال مایعات دارند، استفاده می‌شود.
-
قطره چکان آزمایشگاهی شیشه ای
بعضی قطره چکان‌ها شیشه‌ای هستند. قطره چکان‌های شیشه‌ای معمولاً از شیشه بوروسیلیکات ساخته می‌شوند تا در برابر حرارت و مواد شیمیایی مقاوم باشند.
-
قطره چکان آزمایشگاهی پلاستیکی
جنس نوع دیگر قطره چکان‌ها، پلاستیکی می‌باشد. این نوع قطره چکان‌ها معمولاً از پلی‌پروپیلن ساخته می‌شوند تا در برابر مواد شیمیایی مقاومت کنند.
در حالت کلی قطره چکان‌ها برای این که بتوانند در برابر استفاده مکرر مقاومت کنند، باید از مواد مرغوب و بادوام ساخته شوند.
کاربرد انواع قطره چکان در آزمایشگاه
همانطور که گفته شد، قطره چکان‌ها، ابزارهای آزمایشگاهی هستند که به‌وسیله آنها می توان مقدار کمی مایع از یک ظرف به ظرف دیگر منتقل کرد. قطره چکان‌ها کاربردهای مختلفی دارند که در اینجا به برخی از این کاربردها اشاره می‌کنیم.
- اضافه کردن معرف‌ها: معمولاً برای افزودن معرف به محلول‌ها از قطره چکان استفاده می‌شود. مثلاً برای تعیین نقطه‌ی پایان تیتراسیون اسید-باز، معرف فنل فتالئین را توسط این وسیله به محلول اضافه میکنند.
- تقطیر: برای جداسازی مواد از طریق تقطیر، از قطره چکان آزمایشگاهی استفاده می‌شود. مثلاً برای جمع‌آوری محصول تقطیر در یک ظرف جداگانه، باید به سراغ این ابزار برویم.
- تجزیه: کاربرد بعدی، برای تجزیه مواد در آزمایش‌های شیمیایی است. (مثلاً برای افزودن نمونه به یک محلول شیمیایی)
- آزمایش‌های بیوشیمیایی: معمولاً در آزمایش‌های بیوشیمیایی، از قطره چکان‌ها برای افزودن نمونه‌ها، معرف‌ها و واکنش‌دهنده ها استفاده میکنند. به عنوان مثال، برای افزودن نمونه خون به یک واکنش شیمیایی برای تعیین سطح قند خون، کاربرد دارد.
قطره چکان‌ها ابزارهای دقیقی هستند که برای کنترل دقیق مقدار مایع منتقل شده استفاده می‌شوند. همچنین یکی از ابزارهای لازم و ضروری در آزمایشگاه محسوب می‌شوند.
همچنین بخوانیم: آشنایی با انواع ظروف آزمایشگاهی (25 ظرف آزمایشگاه!)
راهنمای انتخاب
با توجه به انتقال حجم‌های مختلف مایعات، قطره چکان‌های مختلفی وجود دارند.
- معمولاً برای مایعات با حجم کم مانند نمونه‌های زیستی، از قطره چکان‌های کوچک استفاده می‌شود.
- برای مایعات با حجم زیاد مانند محلول‌های واکنش‌دهنده، از قطره چکان آزمایشگاهی بزرگ استفاده می‌شود.
- اگر به‌دقت بسیار بالایی نیاز دارید، باید قطره چکانی را انتخاب کنید که مدرج باشدزیرا درجه‌بندی دقیقی دارند و کمک می‌کند تا حجم دقیقی از مایعی را که نیاز دارید، اندازه‌گیری کنید.
همچنین بخوانیم: بشر چیست؟ + آشنایی با انواع بشر آزمایشگاهی
مزایای استفاده از انواع قطره چکان
قطره چکان، یکی از ابزارهای مهم آزمایشگاهی می‌باشد که از آن برای انتقال مایعات استفاده می‌شود. از آنجا که مزایای مختلفی دارند در اینجا به برخی از انها می پردازیم.
- توزیع دقیق مایعات: بعضی از آزمایش‌ها بسیار حساس هستند و به‌دقت بالایی نیاز دارند. یکی از بزرگ‌ترین مزایای استفاده از قطره چکان‌ها، این است که به‌وسیله آن می‌توانید مقدار دقیق مایع مورد نیاز خود را به‌راحتی و با دقت بالا توزیع کنید.
- انتقال ایمن مایعات: بعضی از مایعات مورد استفاده در آزمایش‌ها، بسیار خطرناک یا سمی هستند و می‌توانند باعث آسیب شوند. استفاده از قطره چکان باعث می‌شود تا این مایعات را بدون خطر ریختن یا نشت، جابه‌جا کنید.
- صرفه‌جویی در زمان و مواد: استفاده از قطره چکان، باعث می‌شود نیازی به اندازه‌گیری مقدار مایع مورد نیاز با چشم نباشد. این موضوع سبب می‌شود در زمان و مواد مصرفی خود صرفه‌جویی کنید. (مانند بالن تقطیر)
همچنین بخوانیم: انواع ارلن مایر {از معرفی تا کاربرد و..}
چگونگی استفاده صحیح
کار با قطره چکان بسیار ساده است. ولی به دلیل حساسیت کار در آزمایشگاه، نکات و مراحل استفاده از آن را به ترتیب و با دقت انجام دهید.
برای استفاده از قطره چکان، به نکاتی باید توجه کنید.
ابتدا دقت کنید تا قطره چکان ترک یا شکستگی نداشته و سالم باشد. (در صورت شکستگی نوک آن، ممکن است مایع نشت پیدا کند و آلودگی وارد شود.) حباب پلاستیکی سر قطره چکان را فشار دهید تا هوای داخل آن خارج شود. نوک قطره چکان را در مایع مورد نظر فرو برده و سپس حباب پلاستیکی را رها کنید. بدین‌صورت مایع داخل قطره چکان کشیده می‌شود. برای خارج کردن مایع داخل قطره چکان نیز نوک آن را روی ظرف مورد نظر قرار دهید. سپس حباب پلاستیکی را فشار دهید تا مایع خارج شود.
![rxvi ];hk hchda'hid](https://azmastore.com/wp-content/uploads/2024/04/rxvi-hk-hchdahid-www.azmastore_com.jpg)
نکات مهم در نگهداری و تمیز کردن
نکته قابل‌توجه در نگهداری قطره چکان‌ها این است که حتماً باید به‌صورت خشک نگهداری شوند. زیرا مواد باقیمانده در آن می‌تواند باعث آسیب شود (مانند زنگ‌زدگی، خوردگی و…).
قطره چکان‌ها باید بعد از هر بار استفاده تمیز شوند. بدین‌صورت که آنها را پس از هر بار استفاده با آب و صابون ملایم یا یک محلول پاک‌کننده مناسب تمیز کنید. در این صورت، دیگر مایعات باقیمانده در آن باعث رشد باکتری‌ها و سایر میکروارگانیسم‌ها نمی‌شوند. همچنین قطره چکان‌ها را پس از هر بار استفاده با یک پارچه تمیز خشک کنید تا دچار خوردگی نشوند.
توجه داشته باشید اگر از قطره چکان‌ها برای مصارف پزشکی یا آزمایشگاهی استفاده می‌کنید، حتماً آنها را به‌طور منظم با استفاده از محلول ضدعفونی کننده، ضدعفونی کنید.
برای اطمینان از عملکرد صحیح و دقیق قطره چکان، آنها را به‌طور مرتب نگهداری و تمیز کنید. همچنین باید در مکان‌های خنک و خشک نگهداری شوند تا گرما و رطوبت، به آنها آسیبی نزند.
همچنین بخوانیم: نحوه شستشوی ظروف آزمایشگاهی {از ظروف نو تا ظروف شیمی آلی}
سخن پایانی درباره مقاله قطره چکان آزمایشگاهی چیست؟
قطره چکان‌ها ابزارهای ضروری آزمایشگاهی هستند که برای انتقال مقدار دقیق مایعات، کاربرد گسترده‌ای دارند.
با توجه به تنوع این محصول، انتخاب قطره چکان، متناسب با نوع نیاز شما اهمیت ویژه‌ای دارد.
همچنین بخوانیم: خرید ظروف آزمایشگاهی شیشه ای با کیفیت